بسم الله الرحمن الرحیم

               قوانین ومقررات آموزش رانندگی

                 تالیف وتهیه : جلیل جمشیدپور

                   آموزشگاه رانندگی یاسین فسا

                            1389

  لا یَحمِلُ هذَا العَلَم اِلّا اَهلِ       البَصَرِ وَالصَّبرِ             ( امام علی علیه السلام )

-        تقدیم به یگانه سبز پوش کعبه وامید به انتظار فرجش

-        تقدیم به همسر مهربان  و فداکارم وفرزند عزیزم رضا

فهرست مطالب

1 – مقدمه.............................................................3

2 – طریقه صحیح سوار وپیاده شدن ..............................3

3 – تنظیمات ونحوه شروع به حرکت ............................4

4 – طرز پارک صحیح کنار خیابان ..............................4

5 – علایم ونشانه های تشخیص خیابان اصلی از فرعی.........4

6 – انواع گردشها (طریقه ورود از خیابانی به خیابان دیگر)...5

7 – دور یک فرمانه (دور کامل یا 90 درجه)....................5

8 – طریقه دنده عقب ...............................................6

9 – دور زدن دور بلوار یا بریدگی ها ............................7

10 – نیم کلاچ وانواع آن ..........................................7

11 – دور دو یا سه فرمانه ........................................8

12 – پل وپارک (روش L) ........................................9

13 – پارک دوبل ...................................................10

14 – خطاها وتخلفات ..............................................11

1 - مقدمه :

        امروزه با پیشرفت علوم ،فنون وتکنولوژی ، زندگی انسان نیز نیازمند تحول ، نوآوری و پیشرفت است . با زندگی مکانیزه  و ماشینی شدن کارها به نوعی ماشین نیز وارد زندگی شده وبا خانواده ها قرین گشته است . ماشین وبه سخنی دیگر خودرو توانسته ، انجام امور را ساده کرده وما را زودتر به هدف و مقصد نهایی برساند .

        شرط لازم وکافی برای سالم ماندن زودتررسیدن نیست ؛ بلکه با راحتی و آرامش خیال رسیدن است ( دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است ) . در چند سال اخیر آمار تصادفات مرگبار در ایران ازیک جنگ جهانی نیز بیشتر بوده که دولت ونیروی انتظامی در تلاشند با آموزش های درست وصحیح این مقدار را کاهش دهند . زیرا که در بیشتر تصادفات انسان و خطاهای انسانی بیشترین نقش را داشته است .

         امید است با آموزش های صحیح ودقیق و راهکارهای بهینه بتوان این فرهنگ صحیح درست رانندگی کردن واحترام به قوانین ومقررات رانندگی که از نظراستاد شهید مطهری (ره ) با بی احترامی به قوانین ومقررات و  تکرار آن جزو گناهان کبیره محسوب می شود ، در بین جامعه ترویج واشاعه داد .

2 - طریقه صحیح سوار و پیاده شدن :

      برای سوار شدن درست بر خودرو از پشت ماشین حرکت کرده ، عقب و ماشین های پشت سر را نگاه کرده ، با دست چپ دست گیره در را گرفته وباز می کنیم . دست راست را بر فرمان گذاشته و با پای راست وارد خودرو می گردیم .

برای پیاده شدن از خودرو نیز ابتدا بعد از توقف کامل ؛ دنده را خلاص کرده وترمز دستی را نیز بالا می آوریم . سپس با دست راست درب خودرو را گرفته و با دست چپ دستگیره درب را گرفته وبعد از نگاه به آینه و پشت سر پیاده می گردیم . ( بعد از خاموش کردن  دنده را در دنده یک زده وفرمان را به سمت جدول می چرخانیم )

3 - تنظیمات ونحوه شروع به حرکت :

        بعد از سوارشدن بایستی 5 کارانجام داد( که آنها را تنظیمات گویند ) و حروف اول کارهایی که انجام می گیرد کنارهم قرارداده اند که بقرارزیراست :

الف ) صادرک ( صکادر ) : 1 – ص : صندلی تنظیم  2 – آ : آینه ها تنظیم  3 – د : دنده خلاص    4 – ر : روشن کردن ماشین   5 – ک : کمربند ایمنی بستن 

برای شروع به حرکت ماشین 4 کار انجام می شود بقرار :  

ب ) درتا ( دارد ) : 1 – د : دنده یک         2 – ر : راهنمای سمت چپ          3 – ت : ترمز دستی خوابانده   4 – آ : آینه را نگاه کرده و به آرامی کلاچ را بالا آورده وحرکت می کنیم .

4 - طرز پارک صحیح کنار خیابان :

       برای پارک کردن کنار جدول یا دیوار بدین صورت عمل می کنیم؛ اول راهنمای سمت راست را زده ، سپس آینه های وسط و راست را نگاه کرده ، به آرامی کلاچ وترمز را گرفته  و فاصله 50 سانتیمتررا تنظیم کرده وجایی توقف می کنیم که استثنا وممنوعیت وجود نداشته باشد .  فاصله مناسب با حاشیه جدول را به سه روش می توان پیدا کرد . ( 1 – یک وجب از سمت راست وگلگیر راست ماشین 2 – آب پاش وسط کاپوت جلوی ماشین 3 – یک چهارم سمت راست برف پاکن سمت چپ )

نکته : در15 متری ایستگاه اتوبوس ، تاکسی ، تقاطع ، میدان ، چهارراه وسه راه و روبروی پل ها پارک و توقف ممنوع است .

5 - علایم ونشانه های تشخیص خیابان اصلی از فرعی :

الف ) خیابان اصلی – 1 – چراغ چشمک زن زرد     2 – خیابانی که مستقیم تر بوده وقطع کننده دیگری است . (مثل سه راهها )  3 – خیابانی که در آن رفت وآمد وتردد بیشتری  وجود دارد .

ب ) خیابان فرعی – 1 – تابلوی ایست یا رعایت حق تقدم  2 – سرعت گیر یا دست انداز (موارد 1و2 تا فاصله 10 متری قرار می دهند)  3 – چراغ چشمک زن قرمز 4 – بن بست بودن (مثل سه راهها وخیابان T شکل )  5 – خیابانی که عرض وپهنای کمتری دارد .

6 - انواع گردشها (طریقه ورود از خیابانی به خیابان دیگر):

      همانطور که می دانید برای هرگونه انحرافی آیینه  و راهنما ضروری است ( آیینه چشم سوم شما و راهنما چشم سوم دیگران است ) . قبل از هر توضیحی باید یادآوری کرد که همیشه حق تقدم با وسیله نقلیه ای است که در مسیرخود مستقیم در حال حرکت می باشد (طبق قوانین ماده 138 و139 راهنمایی و رانندگی ). آیینه و راهنما در تمام موارد زیر ضروری است .

الف ) گردش به راست : 1 – اصلی به فرعی : بدون ایست ، با احتیاط ، سرعت کم وحداکثر دنده دو؛ وارد فرعی می شویم .

2 – فرعی به اصلی : با احتیاط سرعت را از قبل کم کرده وتوقف می کنیم . دو ایست داریم ؛ اول ایست عابر پیاده (5 متری ) ودوم ایست سر خیابان (حق تقدم یا روی پل )

ب  ) گردش به چپ : 1 – اصلی به فرعی : یک ایست داریم ؛ایست وسط تقاطع دو خیابان

2 – فرعی به اصلی : سه ایست داریم ؛ اول ایست عابر پیاده ، دوم ایست سر خیابان ، سوم ایست وسط تقاطع دو خیابان .

7 - دور یک فرمانه (دور کامل یا 90درجه):

این دور زدن در مکان هایی انجام می گردد که عرض وپهنای زیاد وبیشتر از 12 متر داشته باشد . مراحل آن به قرار زیر است :

1 – پارک کنار بطور صحیح ( آینه وراهنمای راست )

2 – خروج از پارک وایست کامل (حرکت 15 یا 30 درجه)( آینه وراهنمای چپ)

3 – ایست وسط خیابان وعمود برآن

4 – با رعایت حق تقدم حرکت به منتهی الیه سمت راست مجاور

نکته : در دور زدن استثنا وممنوعیت وخط ممتد وجود نداشته باشد .

                    8 - طریقه دنده عقب :

دنده عقب یکی از مواردی است که با وجود استفاده کم ولی بسیار مهم وبا اهمیت است .

1 – پارک کنار بطور صحیح ( آینه وراهنمای راست )

2 – مجددا راهنمای راست ودنده در حالت عقب

3 – دست راست پشت صندلی ودست چپ وسط بالای فرمان

4 – با نگاه به چراغ استپ ترمز وسط شیشه عقب ،ابتدای لبه جدول وموازی با خیابان .

جزییات :

- سرعت دنده عقب ازدنده یک ودو بدون گاز بیشتر است .

- تنها دنده ایست که بدون گازهم می توان حرکت کرد .

- برای هشدار بیشتر می توان از فلاشر استفاده کرد .

- در 5 متر اولیه کلاچ را از نیمه بالاتر نمی آوریم .

- برای توقف بعد از دنده عقب ، ابتدا کلاچ وترمز وبعد مستقیم می ایستیم .

- برای عبور از کنار مانع مقداری فرمان را به سمت چپ یا بیرون می دهیم .

- چراغ استپ ترمز فاصله را در 5 الی 6 متر بعد نشان می دهد .

- در دنده عقب سه چیز مهم است : کلاچ ، فرمان ، فاصله .

9 - دور زدن دور بلوار یا برید گی ها :

یکی ازجاهایی که دور زدن بسیارخطرناک وخطر آفرین بوده ، دور زدن دور بلوارهاست .

1 – از فاصله 100 الی 150 متری آیینه نگاه وراهنمای چپ می زنیم .

2 – تا فاصله 35 متری منتهی الیه سمت چپ کنار بلوار قرار داشته ومستقیم ادامه مسیر می دهیم .

3 – فاصله 15متری سرعت کم ، با احتیاط وحداکثر دنده دو می رویم .

4 – کتف یا شانه سمت چپ کنار وروبروی بلوار قرار گرفت دور زده وعمود بر خیابان توقف می کنیم .

5 – با دنده یک ورعایت حق تقدم حرکت به منتهی الیه سمت راست مجاور .

نکته : در دور زدن دو ماشین کنار بلوار، حق با ماشینی است که نزدیک ترین فاصله را تا بلوار دارد . همچنین خودروهای سنگین برای دور زدن مقداری میدان ودور می گیرند که نبایستی در نقطه کور آنها قرار گرفت .

10 - نیم کلاچ وانواع آن :

نیم کلاچ یعنی کلاچ را از حد نیمه بالاتر نیاوریم .

الف) نیم کلاچ در سطح صاف :  در این حالت ابتدا مقداری گاز داده ( تا دور موتور حدود 5/1بشود ) ، سپس همزمان با گازمقداری کلاچ را بالا می آوریم ولی از حد کلاچ بالاتر نیاید . موارد استفاده آن بدین شرح است :

1 – ایست وحرکت در ترافیک .

2 – در دور زدن ها ( یک ودو فرمانه ودور بلوار ) .

3 – پل وپارک . ( نوعی دنده عقب )

4 – پارک دوبل . ( نوعی دنده عقب )

ب ) نیم کلاچ در سطح شیب دار : در این حالت چون شیب دار است ؛ پای راست روی ترمز ( ترمز دستی بالا ) وپای چپ روی کلاچ قرار دارد . حالا مقداری کلاچ را بالا آورده ، تا اولین زمان لرزش و یا حرکت ماشین احساس شود . سپس پدال کلاچ را در همان حالت نیم کلاچ قرار داده و پای راست را به آرامی وسرعت عمل به پدال گاز منتقل می نماییم ( یا ترمز دستی را پایین می آوریم )  . تا چندین متر به همین صورت می رویم و بعد کلاچ را بالا می آوریم.

11 - دور دو یا سه فرمانه :

این دور زدن در مکان هایی انجام می گردد که عرض وپهنای کم وکمتر از 10 متر داشته باشد . مراحل آن به قرار زیر است :

1 –  پارک کنار بطور صحیح ( آیینه وراهنمای راست ) .

2 – خروج از پارک وایست کامل ( آیینه وراهنمای چپ ) .

3 – حرکت به چپ تا انتها ( با پیچش تمام فرمان به چپ تا قفل شود ) .

4 – راهنمای راست ودنده در حالت عقب تا انتها می رویم ( با پیچش تمام فرمان به راست تا قفل شود ) .

5 – راهنمای چپ وبا دنده یک ؛ حرکت به منتهی الیه آن سمت .

نکته : در این دور زدن استثنا وممنوعیت نباشد ومراقبت از طرفین کرده وسه مورد مهم یعنی ؛ کلاچ ، فرمان وفاصله را رعایت کنیم .

12 - پل وپارک (روش  L  )

1 – قبل از رسیدن به پل آیینه نگاه وراهنمای راست زده وتنظیم فاصله 5/1 تا 2 متر ( حدودا باندازه یک خودرو )

2 – 4 الی 5 متربعد از پل مستقیم جلو رفته وصاف توقف می کنیم .

3 – مجددا راهنمای راست زده و دنده در حالت عقب  به آرامی به عقب می رویم .

4 – زمانیکه ابتدای پل را در روی ستون قایم مثلثی شیشه عقب سمت راست دیدیم ، فرمان را در حرکت کم ماشین ( نیم کلاچ ) وپیچش زیاد دست به سمت راست می پیچیم تا قفل شود .

5 – وقتی ماشین صاف کوچه یا پل شد ( یا سر ماشین عمود بر خیابان شود ، یا لاستیک سمت چپ عقب روی پل برسد ، یا در آینه وسط چراغ استپ ترمز وسط کوچه بیافتد  ) فرمان را در حرکت 2 دور به سمت چپ بر می گردانیم وبه عقب می رویم .

6 – حالا صاف ومنتهی الیه سمت راست وارد کوچه می شویم .

نکته :  اگر پل منازل بود استثنا فراموش نشود . برای پارک پل سه مورد مهم ؛ کلاچ ، فرمان وفاصله رعایت شود . البته پارک پل به روشهای دیگر مثل تبدیلی وشمشیری ( برای فواصل کم با جدول) هم می توان زد .

13 - پارک دوبل :

قبل از ایستادن کنار ماشین 4 کار فراموش نشود : آیینه نگاه کرده – راهنمای راست زده – استثنا نباشد – فاصله ماشین مقابل دیده شود . مراحل آن بقرار زیر است :

1 – فاصله 5/0 متر بین دو ماشدن را رعایت کرده وآیینه به آینه مقداری جلو رفته وموازی با ماشین وجلوتر از آن می ایستیم .

2 – مجددا راهنمای راست زده ودنده در حالت عقب می رویم .

4 – زمانیکه انتهای ماشین کناری را در روی ستون قایم مثلثی شیشه عقب سمت راست دیدیم ، فرمان را در حرکت کم ماشین ( نیم کلاچ ) وپیچش زیاد دست به سمت راست می پیچیم تا قفل شود .

4 – وقتی انتهای ماشین کناری را از وسط شیشه جلودرب سمت راست دیدیم ، (بسته به فاصله ماشین کناری تا جدول ) فرمان را در حرکت  به سمت چپ بر می گردانیم وبه عقب می رویم تا قفل شود .

5 – وقتی ماشین صاف خیابان شد توقف می کنیم .

نکته  : اگر بعد از پارک دوبل دنده عقب خواسته شد فرمان را 2 دور صاف کرده وبه عقب می رویم . همچنین اگر بعد از دوبل ، دوبل مجدد خواسته شد بعد از خروج از پارک وایست کامل ؛ مقداری جلو رفته و بعد فرمان را صاف می کنیم .

                     14 – خطاها وتخلفات

الف ) اشتباهات خطرناک رانندگی :

1 – هر نوع عملی که باعث مداخله آزمون گیرنده شود .   2 – برخورد اتومبیل بااشیا ووسایل نقلیه دیگر .

3 – نادیده گرفتن علایم راهنمایی و رانندگی .      4 – عدم تسلط به اعصاب ونداشتن عکس العمل مناسب .

ب  ) احتیاطات لازم پیش از روشن کردن ماشین :

1 – بازدید اتومبیل وطریقه سوار شدن  2 – کنترل ترمز (پدال ها )  3  – تنظیم آیینه ، صندلی وبستن کمربند ایمنی

ج ) نحوه شروع به حرکت :

1 – روشن کردن اتومبیل       2 – استفاده از چراغ راهنما         3 – آزادکردن ترمز دستی    

4 – تسلط به کلاچ وگاز وفرمان      5 – خروج از پارک ورعایت حق تقدم

د ) تسلط به رانندگی در حرکت :

1 – جاگیری درست در راه وترمز کردن بموقع وصحیح   2 – سرعت مناسب با شرایط ترافیک

3 – استفاده موثر از آیینه ها    4 – استفاده از علایم مناسب ( مثل بوق زدن )

 5 – هوشیاری وعکس العمل نسبت به اعمال سایرین  6 –  سبقت ، روبرو شدن وعبوراز سایر وسایل نقلیه     

7 – عملکرد صحیح در تقاطع ها (حق تقدم وگردش صحیح )  8 – عملکرد مناسب در محل عبور عابر پیاده       

  9 – رعایت فاصله طولی وعرضی مناسب       10 –  حرکت با دنده عقب با دقت ، مراقبت وکنترل کامل  

11 – پارک اتومبیل بین اتومبیل ها با فاصله مناسب   12 – دور زدن با دو فرمان

((پایان))